សិទ្ធិនារី គឺត្រូវគេធ្វើការទាមទា ផ្ដល់សិទ្ធិ និងសេរីភាព សំរាប់ស្រ្ដីគ្រប់រូប និងក្មេងស្រី គ្រប់អាយុ ទាំងអស់ នៅក្នុងសង្គុមមួយ ចំនួន ។
នៅក្នុងតំបន់ខ្លះ សិទ្ធិនេះ ត្រូវបានគេបង្កើត និងគាំទ្រដោយ ច្បាប់ ផ្នែកនៃតំបន់ និងអាកប្បកិរិយា ផ្សេងៗ ដោយហេតុថា នៅក្នុងកន្លែងផ្សេងទៀត ពួកគេ អាចនឹងច្រាន ចោល ឬក៏ត្រូវបានលុបបំបាត់ ចោល ។ ពួកគេ មិនយល់ស្របទៅលើ គំនិតរបស់ ខាងសិទ្និមនុស្ស ដោយពួកគេ បានអះអាង ផ្សេងៗ ដែលពាក់ព័ន្ធ ទៅនឹងប្រវត្ដិសាស្រ្ដ និងសេចក្ដីលំអៀង ទៅនឹងប្រពៃណី ប្រឆាំងនឹងសិទ្ធិ របស់ស្រ្ដី និង ក្មេងស្រី ដោយលំអៀងទៅលើបុរស និងក្មេងប្រុស ។
បញ្ហាទូទៅមួយ ចំនួន គឺត្រូវបានគេដាក់ បញ្ចូលគ្នា ជាមួយគំនិត របស់សិទ្ធិនារី ដោយពុំមានការកំណត់នូវ សិទ្ធិ បូរណភាព នៃរាងកាយ និងស្វ័យ័តភាព ( សេរីភាពបុគ្គល) ក្នុងការគ្រប់ គ្រង ដឹកនាំកិច្ចការ សាធារណះ និងទទួលបានប្រាក់បៀវត្ស ឬ ប្រាក់ឈ្នូលស្មើគ្នា មានសិទ្ធិគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីគ្រប់គ្រង ទ្រព្បសម្បតិ្ដ មានសិទ្ធិទទួលបាន ការអប់រំ ដើម្បីបំរើ ឬ ចូលរួម នៅក្នុងជូរកងទ័ព ឬ ក្នុងការកេណ្ឌធ្វើទាហាន ។ ហើយអាចបញ្ចូលទៅក្នុង កិច្ចព្រមព្រៀង ផ្សេងៗ ទៅក្នុងផ្លូវច្បាប់ មានសិទ្ធិរៀបអាំពាហ៏ពិពាហ៏ សិទ្ធិជាដូនតា និងសិទ្ធិនៅក្នុងការជឿលើ ជំនឿផ្សេងៗ ។
ទិវាសិទ្ធិនារីអន្តរជាតិ មានប្រភពមកពីពាក្យថា International Working Women’s Day ទិវាកាងារនារី អន្តរជាតិ។ ទិវានារីអន្តរជាតិ ប្រទេសជាច្រើននៅលើពិភពលោក តែងតែប្រារព្ធឡើងនៅថ្ងៃទី៨ មីនា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដែលជាព្រឹត្តិការណ៍គេមិនអាចបំភ្លេចបាន ពិសេសនារី។ ការប្រារព្ធពិធីនេះក្នុងន័យតែមួយគត់គឺ ការគោរព និង ស្រលាញ់ស្រ្តី លើកកំពស់ស្រ្តីក្នុងសេដ្ឋកិច្ច កាងារ នយោបាយ និងការចូលរួមកិច្ចការក្នុងសង្តម រហូតគេបានចាត់ ទុកស្ត្រី ជាមាតារបស់ពិភពលោក។ ការប្រារព្ធពិធីនេះត្រូវបានប្រារព្ធឡើងក្នុងគោលបំណង ដើម្បីបង្ហាញពីការគោរព កោតសរសើរ និងបង្ហាញពីសេចក្តីស្រឡាញ់ចំពោះស្ត្រីគ្រប់រូប មិនថាស្ត្រីទាំងនោះស្ថិតនៅក្នុងឋានៈ ឬសង្គមណានោះទេ។
ដើម្បីឲ្យមានការអនុវត្ត និងមានគោលនយោបាយច្បាស់លាស់ ក្នុងការគោរពលើស្ត្រីឲ្យបានត្រឹមត្រូវតាមរយៈ កត្តា នយោបាយ និងសង្តម អង្គការសហប្រជាជាតិ (UN) ក៏បានលើកតម្កើង និងការគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹង លើស្ត្រីភេទ ។ ឧទាហណ៍ អង្គការសហប្រជាជាតិ ក៏ប្រារព្ធពិធីអបអរសាទរទិវានេះ និងប្រទេសជាច្រើនក៏បានកំណត់ថា ទិវា នារីអន្តរជាតិនេះ ជាថ្ងៃបុណ្យជាតិរបស់ខ្លួនផងដែរ។
ក-ប្រវត្តិនៃទិវាបុណ្យនារីអន្តរជាតិ
ទិវាសិទ្ធិនារីអន្តរជាតិបានកើតមានឡើងតាំងពីយូរយាណាស់មកហើយដោយមានដំណើររឿងថា កាលពីដើមឡើយនៅទីក្រុង ស៊ីកាហ្គោនៃសហរដ្ឋអាមេរិក កម្មការិនីនៅក្នុងរោងចក្រតម្បាញមួយបាននាំគ្នាក្រោកឈរឡើងប្រឆាំងនឹងការជិះជាន់ ដោយការដើរដង្ហែរធ្វើជាក្បួនបាតុកម្មតវ៉ាប្រឆាំងនឹងការកេងប្រវ័ញ្ច គាបសង្កត់ ធ្វើបាន និងជិះជាន់កម្លាំងពលកម្មពីសំណាក់និយោជកដែលមើលឃើញតែផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួន ដោយមិនគិតពីភាពវេទនារបស់និយោជិកទាល់តែសោះ។ ជីវភាពរស់នៅរបស់កម្មការិនីក្នុងទីក្រុងស៊ីកាហ្គោនៅពេលនោះ គឺមិនខុសអីពីពួកទាសករស្បែកខ្មៅដែលស្ថិតក្នុងកណ្តាប់ដៃជនជាតិស្បែកសនោះឡើយ ព្រោះពួកគេត្រូវធ្វើការពី១២ទៅ១៥ម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ ប៉ុន្តែពួកគេទទួលបានប្រាក់ដែលជាកម្រៃពីកម្លាំងពលកម្មនោះតែបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ ហើយចំណែកឯស្ត្រីដែលមានផ្ទៃពោះ គឺនឹងត្រូវបណ្តេញចេញពីការងារតែម្តង ដោយមិនមានការតបស្នងអ្វីទាំងអស់។ ដោយមិនអាចទ្រាំទ្រនឹងការគៀបសង្កត់នេះតទៅទៀតបាន អ្នកស្រី Clara Zetkin ជាជនជាតិអាល្លឺម៉ង់ម្នាក់ និងជាប្រធានកម្មការិនីក្នុងរោងចក្រតម្បាញ ក៏បានសម្រេចចិត្តធ្វើការក្រោកឈរឡើងប្រឆាំងនឹងទង្វើនេះ ដោយការបបួលគ្នាមិនចូលធ្វើការនៅថ្ងៃទី០៨ ខែមីនាឆ្នាំ១៩០៧ ហើយបែរជាមកដើរជាក្បួន ដើម្បីទាមទារឱ្យនិយោជកកាត់បន្ថយពេលវេលាធ្វើការ ពីមួយថ្ងៃ១២ទៅ១៥ម៉ោងឲ្យមកនៅត្រឹមតែ៨ម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ ព្រមទាំងមានការកែសម្រួលច្បាប់តឹងតែងមួយចំនួន នៅក្នុងរោងចក្រជាពិសេសគឺពួកគេបានធ្វើការទាមទារឲ្យស្ត្រីមានសិទ្ធិក្នុងការបោះឆ្នោតទៀតផង។ នៅក្នុងអំឡុងពេលនៃការតវ៉ា ស្ត្រីជាច្រើនត្រូវបានចាប់ខ្លួន ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណាការជាប់ឃុំរបស់ពួកគេមិនកើតឡើងដោយឥតប្រយោជន៍នោះឡើយ ព្រោះថា ទង្វើនេះបានធ្វើឱ្យពួកគេទទួលបាននូវការគាំទ្រយ៉ាងច្រើនពីសំណាក់ស្ត្រីនៅក្នុងបណ្តាប្រទេសផ្សេងៗទៀតជុំវិញពិភពលោក។ ដោយសារតែទទួលបាននូវការគាំទ្រពីសំណាក់ពិភពលោក និងដោយសារការខិតខំតស៊ូរបស់ក្រុមបាតុករ ផលិតកម្មបែបមូលធននិយមក្នុងសម័យនោះក៏ចាប់ផ្តើមមានការញ័ររញ្ជួយ។ រយៈពេល៣ឆ្នាំក្រោយមកទៀត គឺនៅថ្ងៃទី០៨ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩១០ ការប្រឆាំងតវ៉ារបស់កម្មការិនីក៏ទទួលបានជោគជ័យ នៅពេលដែលតំណាងស្ត្រីពី១៨ប្រទេសបានមកចូលរួមប្រជុំនៅក្នុងសន្និបាតស្ត្រីសង្គមនិយម ដោយនៅពេលនោះអង្គសន្និបាតបានប្រកាសទទួលស្គាល់ចំណុចការទាមទាររបស់បណ្តាក្រុមកម្មការិនី ដោយអនុម័តឱ្យបន្ថយពេលវេលាធ្វើការមកនៅត្រឹមតែ០៨ម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ ដើម្បីធ្វើការងារ8ម៉ោង សម្រាប់សិក្សាស្វែងរកចំណេះដឹង8ម៉ោង និង ៨ម៉ោងទៀតជាពេលវេលាសម្រាក ហើយក៏ធ្វើការកែប្រែតម្លៃពលកម្មឲ្យមានភាពប្រសើរជាងមុន(ស្មើនឹងថ្លៃពលកម្មបុរសដែរ)។ បន្ថែមពីនោះក៏មានទាំងការការពារសុវត្ថិភាពស្ត្រីនិងពលកម្មកុមារផងដែរ។ ក្រៅពីនោះនៅក្នុងអង្គសន្និបាតនៅគ្រានោះថែមទាំងមានការទទួលយកសំណើររបស់អ្នកស្រី Clara Zetkin ដោយធ្វើការប្រកាសឱ្យថ្ងៃទី០៨ ខែមីនាក្លាយជា ទិវាសិទ្ធិនារីអន្តរជាតិ ចាប់ពីពេលនោះមកផងដែរ៕
យ៉ាងណាមិញ សហរដ្ឋអាម៉េរិក បានបង្កើតទិវាមួយដែលមានការទាក់ទងទៅនឹងការផ្តល់ តម្លៃទៅលើស្ត្រីមុនដំបូងគេក្នុង ប្រទេស របស់ខ្លួន ដែលគេហៅថា ទិវានារីជាតិ (Women’s National Day) ក្នុងថ្ងៃទី២៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩០៩ យោងតាម សេចក្តី ប្រកាសនៃគណ:បក្សសង្តមនិយមអាម៉េរិក (Socialist Party of America)។ ក្នុងខែសីហា ឆ្នាំ១៩១០ សន្និសីទកាសែតនៃនារីអន្តរជាតិមួយ ត្រូវបានរៀបចំឡើងក្នុងការជួបជុំគ្នាជាទូទៅ រវាងអ្នកសង្តមនិយម ទាំងអស់ នាបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិច។ សមាគមសង្គមនិយមអន្តរជាតិ ជួបប្រជុំគ្នានៅទីក្រុង Copenhagen។ ដោយ មានការ បំផុសគំនិតចេញពីអ្នកសង្តមនិយមម្នាក់ជនជាតិអាល្លឺម៉ង់ (German) ដែលមានឈ្មោះថា Luise Zietz លោកបានស្នើសូមឲ្យមានការប្រារព្ធទិវានេះ ដែលមានលក្ខណៈជាអន្តរជាតិ ដើម្បីអបអរចលនា ដើម្បី សិទ្ធិនារី និងដើម្បីជួយសម្រេចឲ្យបាននូវសិទ្ធិបោះឆ្នោតជាសកលសម្រាប់នារី ហើយការស្នើសុំលើកទីពីរ ធ្វើឡើងដោយ លោក Clara Zetkin។ គណៈប្រតិភូដែលមានការចូលរួមពីស្ត្រីមកពីប្រទេសចំនួន១៧ ពួកគេ ក៍បានយល់ព្រម ទៅលើការសំរេចឲ្យមានការប្រារព្ធពិធីទិវានារីអន្តរជាតិជាលក្ខណៈសកលផងដែរ។
ក្នុងថ្ងៃទី៨ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩១១ ទិវានារីអន្តរជាតិ ត្រូវបានធ្វើឡើងជាលើកដំបូងដែលមានការចូលរួមពី ប្រជាជន ជាងមួយលាននាក់ ក្នុងប្រទេស Austria, ប្រទេស Denmark, ប្រទេសGermany និងប្រទេស Switzerland។
- ទិវាសិទ្ធិនារីអន្តរជាតិ៨ មីនា ប្រារព្ធមុនដំបូងនៅឆ្នាំ១៩១៣ ដោយ ស្ត្រីជនជាតិរុស្ស៊ី
នាដើមទសវត្ស៍ ១៩០០ ជាសម័យកាលដែលមានការផ្ទុះឡើង និង មានភាពច្របូកច្របល់ច្រើននូវសកលឧស្សាហូបនិយកម្ម និង ជាពេលដែលមនោគមវិជ្ជារ៉ាឌីកាល់បានរីករាលដាល នាំឱ្យមានការតវ៉ា និង ចលនាជាច្រើនដើម្បីទាមទារសិទ្ធិផ្សេងៗរបស់ស្ត្រី រួមទាំងតម្លៃពលកម្ម និង លក្ខន្តិកៈការងារប្រសើរជាងមុន រហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៧៥ ទើបទិវានារីអន្តរជាតិ មានលក្ខណៈពេញរូបពេញរាងទូទាំងពិភពលោក ។
នៅឆ្នាំ១៩០៨ មានការពិភាក្សាយ៉ាងរំជើបរំជួល បានកើតឡើងក្នុងចំណោមពួកស្ត្រី ។ ការគាបសង្កត់ និង ភាពមិនស្មើភាពគ្នារបស់ស្ត្រី និង បុរសបានជម្រុញឱ្យពួកស្ត្រីមានការតស៊ូមតិច្រើនឡើងៗ និង រិតតែសកម្មឡើងៗក្នុងការទាមទារឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរ ។ នៅក្នុងឆ្នាំ១៩០៨ ដដែលនោះ មានស្ត្រី១៥.០០០ នាក់បានដើរជាក្បួនដង្ហែពាសពេញទីក្រុង ញូវយ៉ក ទាមទារឱ្យម៉ោងធ្វើការរបស់ស្ត្រីកាន់តែតិច ទទួលបានប្រាក់ឈ្នួលប្រសើរជាងមុន និង ឱ្យស្ត្រីមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត ។
នៅឆ្នាំ១៩០៩ ស្របជាមួយនឹងសេចក្តីប្រកាសរបស់គណៈបក្សសង្គមនិយម អាមេរិក ទិវាស្ត្រីជាតិ លើកទី០១ ត្រូវបានប្រារព្ធទូទាំងប្រទេសនៅថ្ងៃទី២៨ ខែ កុម្ភៈ ។ ពួកស្ត្រីបានបន្តប្រារព្ធទិវាស្ត្រីជាតិនេះ នៅថ្ងៃអាទិត្យចុងក្រោយបំផុត នៃ ខែ កុម្ភៈ រហូតដល់ឆ្នាំ ១៩១៣ ។
នៅឆ្នាំ ១៩១០ សន្និសីទអន្តរជាតិ នៃ ស្ត្រីកំពុងធ្វើការ ត្រូវបានប្រារព្ធទីក្រុង ខូប៉ិនហាហ្កិន នៃ ប្រទេសដាណឺម៉ាក ។ ឱកាសនោះ ស្ត្រីម្នាក់ឈ្មោះ ក្លារ៉ា ហ្សេតគីន ជាប្រធានការិយាល័យស្ត្រី នៃ គណៈបក្សសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ នៃ ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ បានលើកប្រធានបទដាក់លើតុកពិភាក្សាអំពីគំនិតមួយ គឺ “ ទិវាស្ត្រីអន្តរជាតិ “ ។
ស្ត្រីរូបនេះបានស្នើសុំថា នៅរៀងរាល់ឆ្នាំ នៅគ្រប់ប្រទេសគួរតែប្រារព្ធទិវាស្ត្រី នៅថ្ងៃដូចៗគ្នា ដើម្បីបង្ហាញនូវឆន្ទៈដូចគ្នា នៃ ការទាមទាររបស់ពួកស្ត្រី ។ សន្និសីទដែលមានស្ត្រីជាង១០០នាក់ ជាតំណាងសហជីព , គណបក្សសង្គមនិយម , ក្លឹបស្ត្រី និង ដោយរួមទាំងស្ត្រីបីរូបដំបូងដែលបានជាប់ឆ្នោតជាសមាជិកសភា ហ្វាំងឡង់ដ៍ ផងបានព្រមព្រៀងអនុម័តគំនិតរបស់អ្នកស្រី ហ្សេតគីន ជាឯកច្ឆន្ទ ។ឆ្នាំ១៩១១ បន្ទាប់ពីមានការសម្រេចចិត្តនៅទីក្រុង ខូប៉ិនហាហ្កិន នោះមក ទិ ទិវាស្ត្រីអន្តរជាតិ ក៏ត្រូវបានគេប្រារព្ធធ្វើ នៅថ្ងៃទី ១៩ ខែ មីនា នៅប្រទេសអូទ្រីស ដាណឺម៉ាក អាល្លឺម៉ង់ និង ប្រទេសស្វ៊ីស ។
មានស្ត្រី និង បុរសជាងមួយលាននាក់បានចូលរួមប្រមូលផ្តុំក្នុងយុទ្ធនាការទិវានារីអន្តរជាតិ ទាមទារឱ្យស្ត្រីមានសិទ្ធិធ្វើការ សិទ្ធិបោះឆ្នោត សិទ្ធិទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាល សិទ្ធិកាន់កាប់មុខងារសាធារណៈ និង បញ្ចប់នូវការរើសអើងចំពោះស្ត្រី ។
នៅថ្ងៃទី២៥ ខែ មីនា ឆ្នាំដដែលនោះ មានស្ត្រី១៤០នាក់នៅអាមេរិក ភាគច្រើនជាជនអន្តោប្រវេសន៍អ៊ីតាលី និង ជ្វីស បានស្លាប់ដោយសារអគ្គិភ័យ ។ ព្រឹត្តិការណ៍ដ៏សោកសៅនោះ បានទាក់ទាញការយកចិត្តទុកដាក់បន្ថែមទៀតដល់លក្ខន្តិកៈការងារ និង ច្បាប់ការងារនៅអាមេរិក ។ នៅឆ្នាំ១៩១១នោះ ក៏ត្រូវបានគេប្រទះឃើញនូវយុទ្ធនាការរបស់នារី ដែលមានឈ្មោះថា “ នំប៉័ង និង កូឡាប “ ផងដែរ ។
នៅឆ្នាំ១៩១៣ បន្ទាប់ពីបានពិភាក្សារួច ស្ត្រីជនជាតិរុស្ស៊ី បានប្រារព្ធ ទិវានារីអន្តរជាតិ នៅថ្ងៃ ទី ០៨ ខែ មីនា ជាលើកដំបូងគេក្នុងលោក ហើយក៏បានក្លាយជាទិវានារីអន្តរជាតិទូទាំងពិភពលោករហូតមក ដល់បច្ចុប្បន្ន។
ចាប់ពីឆ្នាំ១៩១៨ មកទិវានារីអន្តរជាតិ ត្រូវបានទទួលស្គាល់ និង ប្រារព្ធធ្វើច្រើនឡើងៗនៅក្នុងបណ្តាប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ និង ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ។ អង្គការសហប្រជាជាតិ ក៏តែងតែរៀបចំសន្និសីទជាច្រើនក្នុងកិច្ចព្យាយាមជម្រុញឱ្យស្ត្រីមានសិទ្ធិស្មើនឹងបុរស និង ដើម្បីផ្តល់ឱកាសឱ្យស្ត្រីចូលរួមក្នុងសង្គ ឆាកនយោបាយ និង សេដ្ឋកិច្ច រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧៥ ត្រូវបានប្រកាសថាជាឆ្នាំ នៃ នារីអន្តរជាតិ ។នៅកម្ពុជា រាជរដ្ឋាភិបាល និង អង្គការសង្គមស៊ីវិល ក៏តែងតែបានប្រារព្ធទិវានារីអន្តរជាតិ យ៉ាងផុលផុសណាស់ដែរ ៕
ក្បួនដង្ហែរបស់ស្ត្រី១៥.០០០ នាក់នៅឆ្នាំ១៩០៨ នាទីក្រុង ញូវយ៉ក ទាមទារឱ្យម៉ោងធ្វើការរបស់ស្ត្រីកាន់តែតិច ប្រាក់ឈ្នួលប្រសើរជាងមុន និង ឱ្យស្ត្រីមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត
ខ-សកម្មភាពរបស់ស្ត្រី ក្នុងការទាមទារសន្តិភាព និងសិទិ្ធសេរីភាព
ជាមួយនឹងទាហានរុស្សី ២លាននាក់ នារីជនជាតិរុស្សីជាថ្មីម្ដងទៀត បានធ្វើកូដកម្មទាមទារ ស្បៀងអាហារហូប និងសន្តិភាពក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន។ នៅទីបញ្ជប់រដ្ឋាភិបាលប្រទេសរុស្សី បានផ្ដល់សិទ្ធិបោះឆ្នោតដល់នារី។ នៅថ្ងៃ៨ មីនា ១៩៦៥ ប្រទេសរុស្សី បានសម្រេច ប្រកាសទទួលស្គាល់ថា នារីពិតជារួមចំណែកយ៉ាងធំធេង ដល់ការកសាង ប្រទេសកុម្មុយនីស្តមួយនេះប្រាកដមែន។
ចំណែកឯក្នុងចក្រភព Austro-Hungarian វិញ មានស្រ្តីជាច្រើនបានធ្វើបាតុកម្មដើម្បី ទាមទារនូវសិទិ្ធក្នុងការបោះ ឆ្នោត និងកាន់អំណាច បន្ថែមពីលើសិទ្ធិបោះឆ្នោត និងសិទ្ធិបម្រើការងាររដ្ឋ, នារីទាំងនោះបានទាមទារឲ្យ មានសិទ្ធិ ក្នុងការធ្វើការងារ សិទ្ធិទទួលការបណ្ដុះបណ្ដាល និងសិទ្ធិក្នុងការបញ្ចប់ការរើសអើងចំពោះការងារ។
គ-ទិវានារីអន្តរជាតិនៅប្រទេសកម្ពុជា នៅឆ្នាំ១៩៩៤ មានការប្រារព្ធពិធីទិវានារីអន្តរជាតិដ៏ធំសម្បើមមួយ ក្នុង ប្រទេសកម្ពុជាដែលមានការចូលរួមយ៉ាងច្រើនកុះករពីស្ត្រីដែលមានកាន់បដាដែលមានសរសេរថា «ឈប់ប្រើអំពើ ហិង្សា លើស្ត្រី និងស្រ្តីជាអ្នកស្វែងរកសនិ្តភាព» ដោយពួកគេ បានឈរតាមផ្លូវសំខាន់ៗមួយចំនួនក្នុងរាជធានី ភ្នំពេញ រួចនៅថ្ងៃ៨ មីនានោះ ក៏ជាថ្ងៃឈប់សំរាកដែលចេញសារាចរណ៍ដោយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ ចំណែក រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានបង្កើតក្រសួងកិច្ចការនារី ដើម្បីបញ្ជាក់ពីការយកចិត្តទុកដាក់ដល់ស្ត្រី។
-ប្រវត្តិរបស់ក្រសួងកិច្ចការនារី
ក្រោយការបោះឆ្នោតជាសកលជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រនីតិកាលទី១ ឆ្នាំ១៩៩៣ ដោយមានការយកចិត្តទុកដាក់ លើស្ត្រី រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានបង្កើតឡើងនូវ រដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានកិច្ចការនារី ដែលបន្តមុខងារជាច្រើនពី សមាគម នារីកម្ពុជា ទាំងនៅថ្នាក់ជាតិ ខេត្ត ស្រុក។ ឆ្នាំ១៩៩៦ រដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានកិច្ចការនារី ត្រូវបានដំឡើង ទៅជា ក្រសួងកិច្ចការនារី ប៉ុន្តែដឹកនាំដោយបុរស (លោក គៀត សុគន្ធ) ជារដ្ឋលេខាធិការ។ ឆ្នាំ១៩៩៨ អាណត្តិ របស់ក្រសួង ត្រូវបានបញ្ចូលកិច្ចការអតីតយុទ្ធជន និងបានដូរឈ្មោះទៅជា ក្រសួងកិច្ចការនារី និងអតីតយុទ្ធជន វិញ ដែលដឹកនាំដោយលោកជំទាវ មូរ សុខហួរ ជារដ្ឋមន្ត្រី។ ឆ្នាំ២០០៤ ក្រសួងកិច្ចការនារី បានក្លាយមកជាក្រសួង កិច្ចការនារី រហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ ដែលដឹកនាំដោយលោកជំទាវ វេជ្ជ.អ៊ឹង កន្ថាផាវីជារដ្ឋមន្ត្រី និងរដ្ឋលេខាធិការ អនុរដ្ឋលេខាធិការទាំងអស់ជាស្ត្រី។
ក្រសួង កិច្ចការនារី គឺជាយន្តការជាតិដើម្បីលើកកម្ពស់ តួនាទី និងឋានៈរបស់នារីនៅកម្ពុជា។ ប្រទេសកម្ពុជាគឺរាជ រដ្ឋាភិបាល បានទទួលស្គាល់គុណបំណាច់នៃការចូលរួមរបស់ស្រ្តី ដោយចាត់ទុកជាឆ្អឹងខ្នង ក្នុងការភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសង្តម។ ចំណេះដឹងថ្មី និងគោលនយោបាយនានារបស់រាជរដ្ឋាភិបាល បានឲ្យស្ត្រីខ្មែរ មានភាពរីករាយក្នុង ការទទួល និងប្រើប្រាស់សិទិ្ធរបស់ខ្លួន មានឱកាសច្រើនក្នុងចូលរួមក្នុងដំណើរការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដូចជាការ ចូលរួមសកម្មភាពសង្តម និងបញ្ចេញមតិយោបល់ផ្សេងៗ។ ដើម្បីលើកកំពស់សិទិ្ធស្ត្រី និងជំរុញការចូលរួមរបស់ ស្ត្រីឲ្យបានច្រើនថែមទៀត ក្នុងគ្រប់វិស័យ មាន នយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច សង្តម ហើយ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាតាំង ពីឆាំ្ន២០០៦ បានដាក់អនុវត្តផែនការ Gender (យេនឌ័រ) ទៅរាល់គោលនយោបាយ ជាតិ។
ឃ-លទ្ធផលនៃការបង្កើតទិវានារីអន្តរជាតិក្នុងសកលលោក
ឆ្នាំ១៩៧៧ មហាសន្និបាតរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ បានកោះអញ្ជើញសមាជិករបស់ខ្លួនទាំងអស់ ឲ្យប្រកាស ថ្ងៃ៨មីនា ជាថ្ងៃទទួលស្គាល់សិទ្ធិនារី និងសន្តិភាពពិភពលោក។
នាពេលអនាគត គឺឆ្នាំ២០១៥ អង្គការសហប្រជាជាតិ មានគំរោងមួយចំនួនក្នុងការលើកស្ទួយ បន្ថែមសំរាប់សិទិ្ធ និងការចូលរួមកិច្ចការសង្តមរបស់ស្ត្រី ហើយគំរោងទាំងអស់នោះរួមមាន៖បំបាត់ភាពក្រីក្រ និងគ្រោះទុរភិក្ស, បំពេញការអប់រំជាសកល, អនុញ្ញាតឲ្យស្ត្រីទាំងអស់ មានសិទិ្ធស្មើគ្នាដូចបុរស,កាត់បន្ថយអត្រាមរណៈរបស់ស្ត្រី និងកាត់បន្ថយអត្រាមរណៈរបស់ម្តាយ៕
ប្រភព៖
ដើមអម្ពិល
http://www.lareine.com.kh/detail-029a9d519d173e10.html
http://www.rasmeinews.com/research_news/ODI0MzhhMz/62
http://newsdonbosco.blogspot.com/2011/06/blog-post_19.html
