ឯកសារដែលមានក្នុងគេហទំព័រ khmer6789.blogspot.com អ្នកស្រាវជ្រាវ និងសាធារណជនអាចទាញយកដោយពុំគិតថ្លៃ។​ គេហទំព័រ khmer6789.blogspot.com មានគោលបំណងចែកជូនដល់សាធារណជនសម្រាប់ជាការផ្សព្វផ្សាយ អប់រំ និងចងក្រងឯកសារនានាដ៏មានសារប្រយោជន៍ដើម្បីទុកជាការលើកកម្ពស់ការយល់ដឹង​ ការស្វែងយល់ និងសិក្សាស្រាវជ្រាវបន្ត។ មាត្រា១០នៃច្បាប់ស្ដីពី សិទ្ធិអ្នកនិពន្ធ និង សិទ្ធិប្រហាក់ប្រហែល អនុម័តថ្ងៃទី២១ ខែមករា ឆ្នាំ២០០៣ បានបញ្ញត្ដិនូវស្នាដៃដែលមិនស្ថិតនៅក្រោមកិច្ចការពារនៃច្បាប់នេះមានដូចជា៖ ក. រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ច្បាប់ ព្រះរាជក្រឹត្យ អនុក្រឹត្យ និង លិខិតបទដ្ឋានផ្លូវការនានា។ ខ. ប្រកាស សេចក្ដីសម្រេច លិខិតបញ្ជាក់ សារាចរណែនាំផ្សេងៗដែលចេញដោយអង្គការរដ្ឋ។ គ. សេចក្ដីសម្រេច សាលក្រម ឬ សាលដីកាផ្សេងៗរបស់តុលាការ។ ឃ. អត្ថបទបកប្រែជាភាសាបរទេសនៃអត្ថបទក្នុងចំនុច ក និង ចំណុចខ និង ចំណុច គ ខាងលើក្នុងមាត្រានេះគំនិត នីតិវិធី ប្រព័ន្ធ របៀបប្រតិបត្តិការ ទស្សនៈ គោលការណ៍ ការរករកឃើញ ឬ ទិន្នន័យសាមញ្ញទោះបីត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយអត្ថាធិប្បាយ ពន្យល់ ឬ មានក្នុងស្នាដៃណាមួយក៏ដោយ៕
Related image
រីករាយទិវាសិទ្ធិនារី ០៨ មីនា សូមជូនពរ នារីគ្រប់រូបជូបនូវសេចក្តីសុខ សុភមង្គល សុខភាពមាំមួន សម្រស់ស្រស់ស្អាត ជោគជ័យគ្រប់កាលវេលា យើងផ្តល់ឲ្យតម្លៃនារីជានិច្ច! Happy International Women's Day on March 08: Best Wish to all women had happiness, good healthy,more beautiful, success every time. we give girls the best value!

ផ្ទាំងពាណិជ្ជកម្ម

ស្វែងរកយើងនៅលើហ្វេសប៊ុក

ផ្ទាំងពាណិជ្ជកម្ម

Wednesday, March 1, 2017

ប្រទានកម្ម

សេចក្តីផ្តើម
          នៅក្នុងសង្គមជាតិនីមួយៗ មនុស្សតែងតែមានការប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាទៅវិញទៅមកតាមរយៈទំនាក់ទំនងជាអ្នកជិតខាងនឹងគ្នា ជាញាតិ ជាគ្រួសារ ជាមិត្តរាប់អានគ្នាប្រៀបដូចបងប្អួនជាដើម។ ទំនាក់ទំនងនេះហើយទើបបានជាបុគ្គលមួយចំនួនធំបានឲ្យតម្លៃវាថាសំខាន់ មិនអាចខ្វះបានរហូតដល់ពេលខ្លះពួកគេចែករំលែកការលំបាកចំពោះគ្នាទៅវិញទៅមក។ ដល់ដំណាក់កាលនេះ បុគ្គលដែលមានចិត្តសប្បុរសតែងតែផ្ទេរនូវសិទ្ធិនៃទ្រព្យសម្បត្តិ ឬការធ្វើប្រទានកម្មរបស់ខ្លួន ដើម្បីជួយដល់អ្នកដែលខ្លួនអាណិត ស្រឡាញ់ និងចាត់ទុកថាពួកគេគេតែទទួលនូវការឲ្យទាំងនេះពីខ្លួន។ ហេតុនេះហើយទើបច្បាប់កម្ពុជាមួយចំនួនបានលើកឡើងអំពីសញ្ញាណនៃការឲ្យ ឬប្រទានកម្ម ជាអាទិ៍នៅក្នុងច្បាប់ភូមិបាលឆ្នាំ ២០០១ បានកំណត់និយមន័យថា ប្រទានកម្ម គឺជាកិច្ចសន្យាដែលជនម្នាក់ហៅថាអ្នកឲ្យ ឬទាយកផ្ទេរនូវកម្មសិទ្ធិនៃទ្រព្យរបស់ខ្លួនឲ្យទៅជនម្នាក់ទៀតហៅថា អ្នកទទួល ឬបដិគ្គាហកដែលព្រមទួលយកទ្រព្យនោះ។ ចំណែកឯក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ ២០០៧ បានកំណត់និយមន័យនៃប្រទានកម្ម គឺសំដៅទៅលើកិច្ចសន្យាមួយ ដែលត្រូវមានអានុភាព ដោយភាគីម្ខាងបង្ហាញឆន្ទៈផ្តល់ទៅឲ្យភាគីម្ខាងទៀតនូវទ្រព្យសម្បត្តិដោយមិនយកថ្លៃហើយភាគីមកខាងទៀតយល់ព្រមទទួល។ ដូចនេះបន្ទាប់ពីបានលើកឡើងខាងលើនេះហើយ ថាតើប្រទានកម្មមានលក្ខណៈយ៉ាងដូចម្តេច មានលក្ខខណ្ឌយ៉ាងណាខ្លះទើបបង្កើតវាបាន អាចធ្វើវាឡើងតាមរបៀបណាខ្លះ ហើយវាមានអានុភាពយ៉ាងដូចម្តេច។
ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការលើកឡើងខាងលើគប្បីធ្វើការបកស្រាយទៅតាមលំដាប់លំដោយដូចតទៅ៖
ជំពូកទី១ សញ្ញាណទូទៅនៃប្រទានកម្ម
          ១. សញ្ញាណទូទៅ
            ២. លក្ខខណ្ឌ   
ជំពូកទី ២ ការបង្កើត និងការលុបចោលប្រទានកម្ម        
            ១. ការបង្កើតប្រទានកម្ម
                        ២.ការលុបចោល និងអានុភាពនៃការលុបចោលប្រទានកម្ម
ជំពូកទី១ 
សញ្ញាណទូទៅនៃប្រទានកម្ម
          ១. សញ្ញាណទូទៅ
១.១. និយមន័យ
ក.​ ប្រទានកម្ម
            ប្រទានកម្ម គឺសំដៅទៅលើកិច្ចសន្យាមួយ ដែលត្រូវមានអានុភាព ដោយភាគីម្ខាងបង្ហាញឆន្ទៈផ្តល់ទៅឲ្យភាគីម្ខាងទៀតនូវទ្រព្យសម្បត្តិដោយមិនយកថ្លៃហើយភាគីមកខាងទៀតយល់ព្រមទទួល[1]
            ប្រទានកម្ម ​គឺជា​កិច្ចសន្យា​ដែល​ជន​ម្នាក់​ហៅថា​អ្នក​ឲ្យ ឬ​ទាយក​ផ្ទេរ​នូវ​កម្មសិទ្ធិ​នៃ​ទ្រព្យ​របស់ខ្លួន​ឲ្យទៅ​ជន​ម្នាក់ទៀត​ហៅថា​ អ្នកទទួល ឬ​បដិគ្គាហក​ដែល​ព្រម​ទួល​យក​ទ្រព្យ​នោះ[2]​។
            ប្រទានកម្ម ឬ ការឲ្យ គឺជាកិច្ចសន្យាមួយដែលជនម្នាក់ហៅថា អ្នកឲ្យ ឬទាយក ឲ្យនូវវត្ថុអ្វីមួយដាច់ឥតរើរុសទៅជនម្នាក់ទៀតហៅថាបដិគ្គាហកដែលព្រមយកវត្ថុនោះ[3]។ ប្រទានកម្ម គឺជាប្រាក់ ឬជាចលនៈវត្ថុនោះ មិនមានរូបមន្តយ៉ាងណាៗ ប្រទានកម្មនេះ គឺជាអំណោយ ជំនូន ឬបណ្ណាការ ដែលអ្នកឲ្យប្រគល់ខ្លួនឯង ឬឲ្យគេប្រគល់ក្នុងនាមខ្លួនទៅអ្នកទទួល [….] [4]
ខ. ប្រទានកម្មទ្រព្យសម្បត្តិ
            ប្រទានកម្មទ្រព្យសម្បត្តិ មានន័យថាគឺជាការបង្កើតនូវទ្រព្យសម្បត្តិរបស់បដិគ្គាហក តែបានបន្ថយនូវទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ទាយកវិញ។ ហេតុដូច្នេះការទទួលកាតព្វកិច្ចរបស់ភាគីម្ខាងទៀត(អ្នកទទួល) ដោយឲ្យភាគីនោះរួចផុតពីការតព្វកិច្ចនេះ ក៏ជាប្រទានកម្មផងដែរ[5]
១.២. លក្ខណៈនៃប្រទានកម្ម
ក. កិច្ចសន្យាមិនយកតម្លៃថ្នូរ
            ប្រទានកម្ម គឺជាកិច្ចសន្យាមួយប្រភេទ ដែលឧទាហរណ៍ដូចជា៖ភាគីម្ខាងបានផ្តល់ ទូរស័ព្ទរបស់ខ្លួនទៅឲ្យភាគីម្ខាងទៀត ដោយមិនទាមទារតាវកាលិកតប។ នេះមានន័យថាប្រទានកម្ម គឺជាកិច្ចសន្យាមិនយកតម្លៃថ្នូរ។
ខ. កិច្ចសន្យាឯកតោភាគី
            ប្រទានកម្ម គឺកិច្ចសន្យាឯកតោភាគី ពីព្រោះមានតែទាយក ទទួលនូវកាតព្វកិច្ចតែឯកឯងលើការប្រគលនូវវត្ថុនៃប្រទានកម្មទៅឲ្យបដិគ្គាហក។ ចំណែកឯបដិគ្គាហក មិនបំពេញកាតព្វកិច្ចតបទៅវិញទេ គឺគ្រាន់តែបង្ហាញនូវឆន្ទៈយល់ព្រមទទួលនូវកម្មវត្ថុនៃប្រទានកម្មប៉ុណ្ណោះ។
            ចំណាំបញ្ញត្តិនៃកិច្ចសន្យាលក់ មិនត្រូវយកមកអនុវត្ត
            បញ្ញត្តិទាក់ទងនឹងកិច្ចសន្យាលក់ទិញ មិនត្រូវយកមកអនុវត្តដូចគ្នាទេ ព្រោះប្រទានកម្ម គឺជាកិច្ចសន្យាដែលមិនយកតម្លៃថ្នូរ មិនមែនជាកិច្ចសន្យាដែលយកតម្លៃថ្នូរនោះទេ។
          ២. លក្ខខណ្ឌ
                        ២.១. លក្ខខណ្ឌទូទៅនៃកិច្ចសន្យា
                      ក.ការបង្កើតកិច្ចសន្យា
កិច្ចសន្យាមានអានុភាពដោយសារសំណើរ និងស្វីការត្រូវគ្នា[6]។ ទន្ទឹមនឹងនេះ កិច្ចសន្យាបានបង្កើតឡើងនៅពេលដែលដំណឹងអំពីស្វីការ បានមកដល់អ្នកស្នើ​​ [7]
                      ក.១.សំណើ
សំណើ គឺជាការបង្ហាញឆន្ទៈជាឯកតោភាគី ដើម្បីសុំបង្កើតកិច្ចសន្យាដែលភ្ជាប់មកជាមួយនូវចំណងគតិយុត្តក្នុងករណីដែលភាគីម្ខាងទៀតបានផ្តល់ស្វីការតបចំពោះសំណើនោះ។ សំណើអាចធ្វើឡើងដោយមានកំណត់អំឡុងពេល ឬគ្មានកំណត់អំឡុងពេលសម្រាប់ស្វីការបាន។ អានុភាពនៃសំណើត្រូវកើតឡើងនៅពេលដែលសំណើនោះបានដល់ភាគីម្ខាងទៀត។ ប៉ុន្តែអានុភាពត្រូវបាត់ បង់ទៅវិញនៅពេលដែលដំណឹងអំពីការដកសំណើវិញបានដល់ភាគីម្យ៉ាងទៀត ក្នុងពេលជាមួយគ្នានិងពេលសំណើដល់ ឬដល់មុនពេលសំណើដល់។
សំណើដែលមានកំណត់អំឡុងពេលសម្រាប់ស្វីការ ត្រូវបាត់បង់អានុភាពដោយស្វ័យប្រវត្តិ បើអ្នកស្នើមិនទទួលដំណឹងអំពីស្វីការក្នុងរយៈពេលកំណត់នោះ នៅពេលដែលផុតអំឡុងពេលសម្រាប់ស្វីការ ឬពេលអ្នកស្នើបានទទួលដំណឹងបដិសេធសំណើពីភាគីម្ខាងទៀតក្នុងអំឡុងពេលសម្រាប់ស្វីការ សំណើនោះក៏គ្មានអានុភាពដែរ។
ចំពោះសំណើមិនកំណត់អំឡុងពេលសម្រាប់ស្វីការ ត្រូវបាត់បង់អានុភាពនៅពេលដែលគួភាគីទទួលសំណើមិនបានយល់ព្រមភ្លាមៗ ក្នុងស្ថានភាពដែលគូរភាគីកំពុងនិយាយគ្នាហើយអាចឆ្លើយតបភ្លាមៗបាន។ អ្នកស្នើមិនអាចដកសំណើវិញ  ក្នុងអំឡុងពេលសមរម្យបានទេ ប្រសិនបើ គូភាគីធ្វើសំណើដែលមិននិយាយគ្នា។ លុះត្រាតែអ្នកស្នើជូនដំណឹងអំពីការដកវិញបានទៅដល់ ភាគីម្ខាងទៀតមុនពេលភាគីនោះជូនដំណឹងអំពីស្វីការទើបការដកសំណើនោះមានអានុភាព។ កិច្ចសន្យាត្រូវបានកើតឡើងនៅពេលដែលអ្នកទទួលសំណើរយល់ព្រមចំពោះអ្នកស្នើ។
                      ក.២.ស្វីការ
ស្វីការ គឺជាការបង្ហាញឆន្ទៈយល់ព្រមរបស់អ្នកទទួលសំណើដល់អ្នកស្នើ។  នៅពេលដែល ស្វីការបានដល់អ្នកស្នើស្វីការនោះ ត្រូវមានអានុភាពហើយការជូនដំណឹងអំពីការដកស្វីការវិញមាន      លក្ខណៈដូចសំណើដែរ។ បើស្វីការបានដាក់លក្ខណខណ្ឌ ឬកែប្រែសារធាតុផ្សេងៗ  នៃសំណើ ស្វីការនោះក្លាយជាសំណើថ្មី។  ប៉ុន្តែបើលក្ខណខណ្ឌ ឬការកែប្រែនោះមិនធ្វើឲ្យមានការកែប្រែសារធាតុរបស់សំណើទេ ស្វីការនោះមានសុពលភាពក្នុងករណីដែលអ្នកស្នើមិនបានតវ៉ាភ្លាមៗ។
                      ខ.សុពលភាពនៃកិច្ចសន្យា
កិច្ចសន្យាដែលចាត់ទុកថាត្រឹមត្រូវតាមគតិច្បាប់ លុះត្រាតែភាគីទាំងសងខាងគោរពនូវលក្ខខណ្ឌគ្រឹះ និងលក្ខខណ្ឌទម្រង់នៅក្នុងដំណាក់កាលបង្កើតកិច្ចសន្យានោះ។
                      ខ.១.លក្ខខណ្ឌគ្រឹះ
កិច្ចសន្យាមានសុពលភាពនៅពេលដែលគូភាគីបានបំពេញលក្ខខណ្ឌដូចខាងក្រោម៖
Ø   ការព្រមព្រៀង គឺជាឆន្ទៈរបស់គូភាគីក្នុងការបង្កើតកិច្ចសន្យាដោយពិតប្រាកដ​ និង ដោយសេរីគ្មានការគំរាមកំហែង ឆបោក​ឬក្លែងបន្លំពីភាគីណាឡើយ។  ការព្រមព្រៀង ៖
-         មិនត្រូវមានវិការៈ
*       ការបន្លំចេញពីភាគីម្ខាងដែលជាអ្នកលក់ ឬអ្នកជួលដែលបន្លំទៅលើសារពើពន្ធនៃវត្ថុ
*       ការភាន់ច្រឡំអាចចេញពីអ្នកលក់ ឬអ្នកទិញដែលរួចមានការភាន់ច្រឡំទៅលើបុគ្គល ឬសារធាតុនៃវត្ថុ
*       ហឹង្សា ត្រូវកើតឡើងចំពោះគូភាគី ហើយចែកជា ២ ប្រភេទគឺរូបកាយ និងផ្លូវចិត្ត។
ការប្រើហឹង្សា ចំពោះអនីតិជន ដែលមិនមែនជាគូភាគីមិនត្រូវរាប់បញ្ចូលនោះទេ។
Ø   សមត្ថភាព គឺជាលក្ខណៈសម្បត្តិរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗ  ដែលអាចក្លាយជាម្ចាស់សិទ្ធិ និង កាតព្វកិច្ចដែលអាចវិនិច្ឆ័យបាន អំពីលទ្ធផលនៃសកម្មភាពរបស់ខ្លួនដែលអាចធ្វើឲ្យ សកម្មភាពរបស់ខ្លួនមានអានុភាពតាមផ្លូវច្បាប់។
គោលការណ៍ ៖ កិច្ចសន្យាត្រូវធ្វើឡើងដោយនីតិជន ដែលគ្មានវិបល្លាសស្មារតី (មានន័យថាមានបញ្ហាខួរក្បាល)និងធ្វើឱ្យកិច្ចសន្យានោះមានសុពលភាព។ ផ្ទុយទៅវិញ បើសិនកិច្ចសន្យានោះធ្វើឡើងដោយអនីតិជន ឬជនមានវិបល្លាសស្មារតី កិច្ចសន្យានឹងគ្មានសុពលភាព។
អញ្ញត្តកម្ម៖ អនីតិជន ដែលបានចុះកិច្ចព្រមព្រាងហើយ ប្រសិនបើមានការយល់ព្រម ឬការអនុញ្ញាតពីឪពុក ម្តាយ ឬអាណាព្យាបាល កិច្ចសន្យានោះ នឹងមានសុពលភាពឡើងវិញ។
ករណីដែលអនីតិជនមានអត្ថាធិនភាព គឺមានសិទ្ធិ និងកាតព្វកិច្ចដូចនីតិជនដែរ ដែលអាចចុះកិច្ចសន្យាហើយធ្វើឲ្យកិច្ចសន្យានោះមានសុពលភាព ដោយមិនចាំបាច់មានការយល់ព្រមពីឪពុកម្តាយ ឬអាណាព្យាបាលនោះទេ។
Ø   កម្មវត្ថុ គឺជាខ្លឹមសារសំខាន់នៃកិច្ចសន្យាដែលកម្មវត្ថុនោះត្រូវតែជាក់លាក់  ដែលអាចធ្វើទៅបាន ឬបំពេញបាន និងស្របច្បាប់  មិនប៉ះពាល់ដល់របៀបរៀបរយសាធារណៈ  ឬទំនៀមទំលាប់ល្អរបស់ប្រពៃណី។ ករណីកិច្ចសន្យាមានសុពលភាព ប្រសិនបើភាគីណាមួយមិនបានបំពេញតាវកាលិក ឬកាតព្វកិច្ចដែលមានចែងក្នុងកិច្ចសន្យាភាគីផ្សេងៗ ទៀតអាចប្រើប្រាស់យន្តការតុលាការ ដើម្បីសុំរំលាយកិច្ចសន្យា ឬប្តឹងសុំរឹបអូសទ្រព្យសម្បត្តិយកមកលក់ឡៃឡុង ក្នុងករណីដែលភាគីនោះគ្មានប្រាក់សង ឬប្តឹងដាក់ពន្ធនាគារបង្ខំលើរូបកាយ ប្រសិនភាគីនោះមិនព្រមអនុវត្តកាតព្វកិច្ចទៀត។
ការបង្ហាញឆន្ទៈដោយមិនពិតប្រាកដ និងដោយសេរីត្រូវវៀរចាកនូវវិការៈក្នុងការបង្ហាញឆន្ទៈដូចជា៖ ការភាន់ច្រឡំ ការឆបោក ការគំរាមកំហែង ការបង្ហាញការមិនពិត  ឬការកេងចំណេញហួសហេតុ។ អ្នកបង្ហាញឆន្ទៈអាចលុបចោលកិច្ចសន្យាបានដោយហេតុថា មានការបង្ហាញឆន្ទៈនោះ មានវិការៈ ក្នុងករណីដូចខាងក្រោម៖
o    ការបង្ហាញឆន្ទៈត្រូវបានធ្វើឡើងដោយការភាន់ច្រឡំ។
o    ការបង្ហាញឆន្ទៈត្រូវបានធ្វើឡើងដោយការឆបោក ឬការគំរាមកំហែង ឬការបង្ហាញការមិន ពិតរបស់ភាគីម្ខាងទៀត។
o    ការបង្ហាញឆន្ទៈត្រូវបានធ្វើឡើងដោយអំពើឆ្លៀតកាសដោយមានគោលបំណងកេងចំណេញហួសហេតុ​[8]
          ខ.២.លក្ខខណ្ឌទម្រង់    
កិច្ចសន្យាមានអានុភាពទៅបានលុះត្រាតែ​ មានភាគីនៃកិច្ចសន្យាធ្វើឡើងជាលាយលក្ខណ៍អក្សរក្រោមទម្រង់ជាលិខិតយថាភូត។
កិច្ចសន្យាដែលភាគីម្ខាងទទួលករណីកិច្ចធ្វើអនុប្បទាននូវកម្មសិទ្ធិអចលនវត្ថុ ឬករណីយកិច្ចធ្វើលទ្ធកម្មនូវកម្មសិទ្ធិលើអចលនវត្ថុ និងមានអានុភាពលុះត្រាតែបានធ្វើលិខិតយថាភូត[9]
ធ្វើឡើងដោយផ្ទាល់មាត់  ៖
-         យោងលើក្រឹត្យច្បាប់លេខ ៣៨​ តំលៃ តិចជាង ៥០០០ រៀល
-          ភស្តុតាងគ្មានសុវត្ថិភាពគតិយុត្ត
ធ្វើឡើងដោយលាយល័ក្ខណ៍អក្សរ៖
*        លិខិតធម្មតា
-         មិនទាមទារឱ្យមានការប្រថាប់ត្រាទេ
-         មានត្រឹមតែស្នាមមេដៃគូភាគី និងសាក្សី
*        លិខិតយថាភូត ត្រូវការប្រថាប់ត្រាពីអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច។ ឧទាហរណ៍ ៖ ត្រាមេឃុំ ត្រាមន្រ្តីសុរិយោដី ត្រាមន្រ្តីសាការី។
លិខិតយថាភូត មានតំលៃគតិយុត្តិ ឬសុវត្ថិភាពគតិយុត្តិខ្ពស់ជាង លិខិតលាយ​ល័ក្ខអក្សរធម្មតា និងធ្វើឡើងដោយផ្ទាល់មាត់។
                        ២.២. លក្ខខណ្ឌនៃកិច្ចសន្យាប្រទានកម្ម
            ប្រទានកម្ម គឺជាកិច្ចសន្យាដែលតម្រូឲ្យមានការព្រមព្រៀងរវាងទាយក និងបដិគ្គាហក ហើយសន្យាប្រទានកម្មនេះ អាចត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយគ្រាន់តែមានការព្រមព្រៀងរវាងគូភាគីប៉ុណ្ណោះ។ ក៏ប៉ុន្តែនៅក្នុងករណីនៃកិច្ចសន្យាប្រទានកម្មអចលនវត្ថុ វានឹងមានអានុភាព លុះត្រាតែបានធ្វើលិខិតយថាភូត[10] ឬប្រទានកម្ម​អចលនវត្ថុ​មិនអាច​ត្រូវបាន​ជំទាស់​ពី​តតិយជន​បាន លុះត្រាតែ​ប្រទានកម្ម​នោះ​ត្រូវបាន​ធ្វើជា​លាយលក្ខណ៍អក្ស​រ​តាម​ទម្រង់​ លិខិតយថាភូត ហើយ​ត្រូវបាន​ចុះបញ្ជី​នៅ​អង្គភាព​សុរិយោដី[11]។ ​ ដូចនេះយើងអាចសន្និដ្ឋានបានថាកិច្ចសន្យាប្រទានកម្មត្រូវបានគេបង្កើតឡើងដោយគោរពទៅតាមលក្ខខណ្ឌគ្រឹះ និងទម្រង់ដូចកិច្ចសន្យាធម្មតាដែរ។

ជំពូកទី ២
ការបង្កើត និងការលុបចោលប្រទានកម្ម
          ១. ការបង្កើតប្រទានកម្ម
                        ១.១. ការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ
ការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិនៃកម្មវត្ថុ ដែលជាកម្មវត្ថុ នៅក្នុងកិច្ចសន្យាប្រទានកម្ម ត្រូវអនុលោមតាម​​គោលការណ៍ទូទៅដែលកំណត់ដូចខាងក្រោម៖
-      ការបង្កើត ការផ្ទេរ និង ការកែប្រែនូវសិទ្ធិប្រក្សត្រ ដោយការព្រមព្រៀងការបង្កើត  ការផ្ទេរ និងការកែប្រែនូវសិទ្ធប្រក្សត្រ ត្រូវមានអនុភាពតាម​​ការព្រមព្រៀងរវាងភាគី[12]
-      ល័ក្ខខ័ណ្ឌតាំងនៃការបង្កើត ការផ្ទេរ និងការកែប្រែនូវសិទ្ធិប្រក្សត្រ[13]
­.​ ការបង្កើត ការផ្ទេរ និងការកែប្រែនូវសិទ្ធិប្រក្សត្រលើអចលនវត្ថុ ក្រៅពីសិទ្ធិកាន់កាប់សិទ្ធិឃាត់ទុក សិទ្ធិប្រើប្រាស់ និងសិទ្ធិអាស្រ័យនៅ មិនអាចតតាំងនឹងតតិយជនបានឡើយ បើពុំបានចុះបញ្ជីសិទ្ធិនោះ តាមបញ្ញត្តិនៃច្បាប់ ឬបទដ្ឋានដ្ឋានគតិយុត្តផ្សេង ដែលទាក់ទងនឹងការចុះបញ្ជី។
.អនុប្បទាននូវសិទ្ធិប្រត្សត្រលើចលនវត្ថុទៅបុគ្គលណាមួយមិនអាចតតាំងនឹងតតិយជន​​បានឡើយ បើពុំបានផ្ទេរការកាន់កាប់ចលនវត្ថុទៅបុគ្គលនោះទេ។
-      ល័ក្ខខ័ណ្ឌដើម្បីបង្កើតអានុភាពនៃការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិលើអចលនវត្ថុដោយ ការព្រមព្រៀង ទោះបីមានបញ្ញត្តិនៃមាត្រា ១៣៣ (ការបង្កើត ការផ្ទេរ និង ការកែប្រែនូវសិទ្ធិប្រក្សត្រ ដោយការព្រមព្រៀង) និងមាត្រា ១៣៤ (ល័ក្ខខ័ណ្ឌតតាំង​​នៃការបង្កើត ការផ្ទេរ និងការកែប្រែនូវសិទ្ធិប្រក្សត្រ) នៃក្រមនេះ ក៏ដោយ ការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិលើអចលនវត្ថុដោយការព្រមព្រៀងមិនមានអានុភាពបើមិនបានចុះបញ្ជីដោយយោងតាមបញ្ញត្តិនៃច្បាប់ និងបទដ្ឋានគតិយុត្តផ្សេងទៀត ស្ដីពីការចុះបញ្ជី[14]
-      កម្មសិទ្ធលើអចលនវត្ថុ អាចត្រូវបានធ្វើលទ្ធកម្ម ដោយកិច្ចសន្យា សន្តតិកម្ម និងហេតុដែលបានកំណត់នៅក្នុងផ្នែកទី (លទ្ធកម្មនៃកម្មសិទ្ធ)នេះ ព្រមទាំងតាមបញ្ញត្តិនៃក្រមនេះ ឬច្បាប់ផ្សេង។មាត្រានេះបង្ហាញអំពីមូលហេតុនៃលទ្ធកម្មនៃកម្មសិទ្ធលើអចលនវត្ថុ ហើយបញ្ជាក់ថា ផ្នែកនេះចែងអំពីមូលហេតុនៃលទ្ធកម្មនៃកម្មសិទ្ធិក្រៅពី ដោយកិច្ចសន្យា ដោយសន្តតិកម្ម[15] ឧទាហរណ៍ៈមាត្រាដែលពាក់ព័ន្ធច្បាប់ភូមិបាលរបស់កម្ពុជាមាត្រា៦៣។
-      កម្មសិទ្ធិលើចលនវត្ថុ អាចត្រូវបានធ្វើលទ្ធកម្ម ដោយកិច្ចសន្យាសន្តតិកម្ម និងហេតុដែលបានកំណត់នៅក្នុងផ្នែកទី (លទ្ធកម្មនៃកម្មសិទ្ធ)នេះ ព្រមទាំងតាមបញ្ញត្តិនៃក្រមនេះ ឬច្បាប់ផ្សេង។ មាត្រា ១៦០ ចែងអំពីលទ្ធកម្មសិទ្ធិលើអចលនវត្ថុ រីឯមាត្រានេះវិញ បានពន្យល់អំពីមូលហេតុនៃលទ្ធកម្មសិទ្ធិលើចលនវត្ថុ ហើយបញ្ញាក់ថា កថាភាគនេះបញ្ញត្តអំពីមូលហេតុនៃលទ្ធកម្មសិទ្ធិដោយក្រៅពីកិច្ចសន្យាឬសន្តតិកម្ម[16]
                        ១.២. ទម្រង់នៃប្រទានកម្ម
            ប្រទានកម្មទាមទារឲ្យមានតែការព្រមព្រៀងរវាងគូភាគីតែប៉ុណ្ណោះ ដូចនេះ ប្រទានកម្ម មិនត្រូវបានឲ្យធ្វើជាលិខិតអ្វីនោះទេ ហើយភាគច្រើនត្រូវបានធ្វើដោយផ្ទាល់មាត់។ ប្រសិនបើភាគី មិនបានធ្វើជាលិខិតទាក់ទងប្រទានកម្ម នោះភាគីណាមួយ ក៏អាចលុបចោលកិច្ចសន្យា ដោយដកការបង្ហាញឆន្ទៈរបស់ខ្លួន[17]។ អានុភាពនៃការលុបចោល ត្រូវបង្កើតឡើងដោយឯកតោភាគី ហើយមិនចាំបាច់មានការយល់ព្រមទេ។ ឬនិយាយម្យ៉ាងទៀត ប្រសិនបើឆន្ទៈរបស់ទាយក ត្រូវបានបង្ហាញតាមរូបភាពជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ ការបង្ហាញឆន្ទៈរបៀបនេះ គឺជាលទ្ធផលនៃការវិនិច្ឆ័យដោយប្រុងប្រយ័ត្នរបស់ទាយក ហើយឆន្ទៈនោះអាចត្រូវបានធ្វើការបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់លាស់ តាមលិខិតជាលាយលក្ខណ៍អក្សរនោះ។ ដោយហេតុនោះ បដិគ្គាហកអាចបង្ខំឲ្យទាយកអនុវត្តនូវកិច្ចសន្យាប្រទានកម្មបាន ប្រសិន បើគូភាគីបានធ្វើកិច្ចសន្យាជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ។
            ទោះបីជាបានធ្វើកិច្ចសន្យាប្រទានកម្មក៏ដោយ ប្រសិនបើមិនបានធ្វើជាលាយល័ក្ខណ៍អក្សរស្តីអំពីប្រទានកម្មទេ ភាគីនៃកិច្ចសន្យា អាចលុបចោលកិច្ចសន្យា ដោយដកការបង្ហាញឆន្ទៈនៃការធ្វើប្រទានកម្មវិញបាន។ ប៉ុន្តែចំពោះផ្នែកដែលបានអនុវត្តហើយ មិនអាចដកការបង្ហាញឆន្ទៈនៃការធ្វើប្រទានកម្មវិញបានឡើយ។
          ដោយសារតែមានបញ្ញត្តិដែលចែងថាកិច្ចសន្យាប្រទានកម្ម ជាកិច្ចសន្យាដែលធ្វើឡើងតាមការព្រមព្រៀងតែប៉ុណ្ណោះ ដោយមិនទាមទារនូវលិខិតយថាភូតជាអាទិ៍។ ជាធម្មតាប្រសិនបើឆន្ទៈរបស់ទាយក ត្រូវបានបង្ហាញតាមរូបភាពជាលាយល័ក្ខណ៍អក្សរ ការបង្ហាញឆន្ទៈរបៀបនេះ គឺជាលទ្ធផលនៃការវិនិច្ឆ័យដោយប្រុងប្រយ័ត្នរបស់ទាយក ហើយឆន្ទៈនោះអាចត្រូវធ្វើការបញ្ចាក់យ៉ាងច្បាស់លាស់តាមលិខិតជាលាយល័ក្ខណ៍អក្សរនោះ។ ដោយហេតុនេះ បដិគ្គាហកអាចបង្ខំឲ្យទាយកអនុវត្តនូវប្រទានកម្មបាន។ ក៏ប៉ុន្តែចំពោះប្រទានកម្ម ដែលមិនធ្វើជាលាយល័ក្ខណ៍អក្សរ មានករណីច្រើនដែរ ដែលទាយកសន្យា​​ធ្វើប្រទានកម្មដោយមិនបានគិតពិចារណាដោយប្រុងប្រយ័ត្ន។ ហេតុដូច្នេះមានមាត្រានេះចែងអំពីលទ្ធភាពនៃការដក។ ប្រភេទនៃកិច្ចសន្យាជាលាយល័ក្ខណ៍អក្សរ ដែលតម្រូវឱ្យធ្វើ អាស្រ័យទៅតាមការបកស្រាយនាពេលអនាគត។ តាមការបកស្រាយក្រមរដ្ឋប្បវេណីជប៉ុនវិញលិខិតទាំងឡាយ ដែលចង្អុលទៅរកឆន្ទៈនៃប្រទានកម្ម ត្រូវបានទទួលស្គាល់យ៉ាងទូលំទូលាយថាជាលិខិត ដែលត្រូវបានយល់ឃើញថា មានគោលបំណងធ្វើប្រទានកម្ម។
            ដូច្នេះជារួមទម្រង់នៃការធ្វើប្រទានកម្មគឺ ទាយកអាចមានសិទ្ធិធ្វើជាទម្រង់លាយល័ក្ខណ៍អក្សរ ឬដោយផ្ទាល់មាត់។ គ្រាន់តែទម្រង់ជាលាយល័ក្ខណ៍អក្សរ គឺបានសម្រេចចិត្តយ៉ាងប្រុងប្រយ័ត្នមួយរបស់ទាយកនៅមុនពេលសម្រេចចិត្តធ្វើប្រទានកម្ម។ ម៉្យាងទៀតបដិគ្គាហកក៏អាចមានសិទ្ធិបង្ខំឲ្យទាយកអនុវត្តនូវប្រទានកម្ម ដែលខ្លួនបានធ្វើនោះដែរ។ ចំណែកការធ្វើប្រទានកម្មដោយផ្ទាល់មាត់ គឺមិនទាន់អាចបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់ អំពីការសម្រេចចិត្តយ៉ាងត្រឹមត្រូវ អំពីទាយកទេ ដូច្នេះច្បាប់បានចែងដោយ ផ្តល់កាលឲ្យទាយកមានសិទ្ធិ ដើម្បីដកនូវការបង្ហាញឆន្ទៈរបស់ខ្លួនតាមរយៈការធ្វើប្រទានកម្មនោះបាន ក្នុងករណីដែលភាគីម្ខាងទៀតមិនទាន់បានអនុវត្តនូវប្រទានកម្មនោះនៅឡើយ។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើផ្នែកណាមួយនៃប្រទានកម្មត្រូវបានភាគីម្ខាងទៀតបានអនុវត្តហើយ ទាយកគឺមិនមានសិទ្ធិដកប្រទានកម្មនោះបានឡើយ ។
                    ២.ការលុបចោល និងអានុភាពនៃការលុបចោលប្រទានកម្ម
                                    ២.១.ការលុបចោល
            ការលុបចោលប្រទានកម្មដោយសារមូលហេតុ៖
                                                ក. មិនធ្វើជាលាយល័ក្ខណ៍អក្សរ
            ទោះបីជាបានធ្វើសន្យាក៏ដោយ ប្រសិនបើមិនបានធ្វើជាលាយលក្ខណ៏អក្សរស្តីអំពីប្រទានកម្មទេភាគីនៃកិច្ចសន្យា អាចលុបចោលកិច្ចសន្យាដោយដកការបង្ហាញឆន្ទៈនៃការធ្វើប្រទានកម្មវិញបាន​ ប៉ុន្តែចំពោះផ្នែកដែលបានអនុវត្តហើយ មិនអាចដកការបង្ហាញឆន្ទៈនៃការធ្វើប្រទានកម្មវិញបានឡើយ[18]
                                    ខ. អំពើរំលោភទំនុកចិត្ត
            ក្នុងករណីដែលបដិគ្គាហកបានធ្វើអំពើរំលោភលើទំនុកចិត្តធ្ងន់ធ្ងរចំពោះចំពោះទាយក ទាយកអាចលុបចោលប្រទានកម្មបាន។ ម្យ៉ាងវិញទៀតចំពោះផ្នែកដែលបានអនុវត្តហើយ ការលុបចោលប្រទានកម្មអាចធ្វើបានតែក្នុងអំឡុងពេល (ប្រាំ) ឆ្នាំ គិតចាប់ពីពេលដែលមានអំពើរំលោភលើទំនុកចិត្តធ្ងន់ធ្ងរនោះ[19]។ នេះដោយសារតែ ជាទូទៅទំនាក់ទំនងជាពិសេស ដូចជាឪពុកម្តាយ និងកូន បងប្អូន ឬអ្នកស្គាល់គ្នាជិតស្និត។ ដោយផ្អែកទៅលើគំនិតនេះ ទាយកអាចលុបចោលប្រទានកម្ម នៅក្នុងករណីដែលបដិគ្គាហកធ្វើអំពើរំលោភសេចក្តីទុកចិត្តធ្ងន់ធ្ងរចំពោះទាយក។  អំពើរំលោភធ្ងន់ធ្ងរ មានន័យថាជាសកម្មភាពអកត្តញ្ញូធ្ងន់ធ្ងរ ដូចជាអំពើធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ឬមិនបានបំពេញករណីកិច្ចចិញ្ចឹមទំនុកបម្រុងឪពុក ម្តាយ នៅពេលដែលពួកគាត់ មិនអាចរកស៊ីចិញ្ចឹមជីវិតបាន។
                                    គ. ភាពទីទ័លក្ររបស់ទាយក
            ប្រសិនបើទាយកធ្លាក់ខ្លួនក្នុងស្ថានភាពទីទ័លក្រ មិនអាចរក្សាជីវភាពរស់នៅរបស់ខ្លួនផ្ទាល់ និងបុគ្គលដែលត្រូវមានអាហារកិច្ច ក្រោយពីបានបង្ហាញឆន្ទៈធ្វើប្រទានកម្មហើយទាយកអាចលុបប្រទានកម្មបាន។  ប៉ុន្តែចំពោះផ្នែកដែលបានអនុវត្តហើយ ការលុបចោលប្រទានកម្មអាចធ្វើបានតែក្នុងអំឡុងពេល (ប្រាំ) ឆ្នាំ គិតចាប់ពីពេលដែលបានអនុវត្ត[20]
                        ២.២. អានុភាពនៃការលុបចោលប្រទានកម្ម
                                    ក. នៅក្នុងករណី មាត្រា ៥៧២
            ក្នុងករណីដែលបានលុបចោលប្រទានកម្ម ដោយសារអំពើរំលោភលើទំនុកចិត្ត និងដោយសារភាពទីទ័លក្រទាយកអាចទាមទារឲ្យសងទ្រព្យសម្បត្តិដែលបានធ្វើប្រទានកម្មនោះ ដោយផ្អែកតាមបញ្ញត្តិស្តីពីការសងនៃសេចក្តីចម្រើនឥតហេតុបាន[21]។­
                                    ខ. ការបន្ថយនូវការទទួលខុសត្រូវក្នុការធានា
            ទាយក ពុំមានបន្ទុកទទួលខុសត្រូវក្នុងការធានា ចំពោះវិការៈ ឬការខ្វះវត្ថុ ឬសិទ្ធិដែលជាកម្មវត្ថុនៃប្រទានកម្មឡើយ។ ប៉ុន្តែ បញ្ញត្តិនេះមិនត្រូវបានយកមកអនុវត្តឡើយ បើទាយកបានដឹងអំពើវិការៈ ការខ្វះនោះហើយ តែមិនបានផ្តល់ដំណឹងទៅបដិគ្គាហក[22]។ ទាយកមិនត្រូវទទួលខុលត្រូវក្នុងការធានាចំពោះវិការៈនៃគុណភាពនៃវត្ថុ ដែលជាកម្មវត្ថុនៃប្រទានកម្មឬ វិការៈនៃសិទ្ធិនោះឡើយ ។ ចំពោះកិច្ចសន្យាប្រទានកម្ម ដែលជាកិច្ចសន្យាមិនយកតម្លៃថ្នូរ គឺវាខុសពីកិច្ចសន្យាលក់ទិញធម្មតា ឬកិច្ចសន្យាផ្សេងទៀតដែលយកតម្លៃថ្នូរ ទោះបីជាវត្ថុដែលជាកម្មវត្ថុនៃប្រទានកម្មនោះ មានវិការៈនៅពេលធ្វើកិច្ចសន្យាក៏ដោយ ក៏វាមិនសមរម្យដែរដែលដាក់បន្ទុកធ្ងន់ទៅលើទាយក បន្ថែមពីលើបន្ទុកចំពោះការប្រគល់វត្ថុទៅតាមស្ថានភាពជាក់ស្តែងរបស់វានោះ លើកលែងតែប្រទានកម្ម ដែលមានភ្ជាប់បន្ទុកដែលភាគីម្ខាងបានធ្វើការផ្តល់នូវតាវកាលិក (កម្មវត្ថុនៃកាតព្វកិច្ច ) ហើយ។
                                    គ.ប្រទានកម្មដោយមានកំណត់ពេល
            ប្រទានកម្ម ដែលធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងផ្តល់តាវកាលិកដោយមានកំណត់ពេលត្រូវបាត់បង់អានុភាព ដោយមរណភាពរបស់ទាយក ឬបដិគ្គាហក[23]។  ប្រទានកម្មមានកំណត់ពេល គឺជាប្រទានកម្មដែលមានលក្ខណៈបន្ត ហើយជាប្រទានកម្មដែលកំណត់ពេលចំពោះវត្ថុមួយចំនួន ឧទាហរណ៍ ប្រទានកម្មចំនួន ១០០០០០រៀល ក្នុង មួយខែសម្រាប់ចំណាយលើជីវភាពរស់នៅ។ អានុភាពនៃកិច្ចសន្យាប្រទានកម្មនេះត្រូវបានរលត់នៅពេលដែលទាយក ឬបដិគ្គាហក បានទទួលមរណភាព លើកលែងតែគូរភាគីបានចែងពិសេសអំពីករណីនេះ ទើបប្រទានកម្មនេះមិនរលត់។
                                    ឃ.  ប្រទានកម្មដោយមានភ្ជាប់បន្ទុក
            ប្រទានកម្ម ដែលបដិគ្គាហកមានករណីយកិច្ចត្រូវអនុវត្តការផ្តល់តាវកាលិកជាកំណត់ ដើម្បីទទួលទ្រព្យសម្បត្តិដែលជាកម្មវត្ថុនៃប្រទានកម្ម ត្រូវគេហៅថា ប្រទានកម្មដែលមានភ្ជាប់បន្ទុក។ មានន័យថាបដិគ្គាហកត្រូវអនុវត្តនូវការផ្តល់តាវលិកហើយទើបទទួលបាននូវទ្រព្យសម្បត្តិដែលជាកម្មវត្ថុនៃប្រទានកម្ម។
v  ការទទួលខុសត្រូវក្នុងការធានា
            នៅក្នុងប្រទានកម្មដែលមានភ្ជាប់បន្ទុក ទាយកត្រូវទទួលខុសត្រូវលើប្រាតិភោគដូចគ្នានឹងអ្នកលក់ផងដែរ ត្រឹមកម្រិតនៃបន្ទុកនោះប៉ុណ្ណោះ។
v  សិទ្ធិទាមទារផ្តល់តាវកាលិក
            ក្នុងករណីដែលភាគីម្ខាងបានធ្វើការផ្តល់តាវកាលិក នៅក្នុងប្រទានកម្មដែលមានភ្ជាប់បន្ទុក បុគ្គលនោះអាចទាមទារ ចំពោះភាគីម្ខាងទៀតឲ្យផ្តល់តាវកាលិកបាន។
v  ការតវ៉ាដោយអនុវត្តព្រមគ្នា
            នៅក្នុងប្រទានកម្មដែលមានភ្ជាប់បន្ទុក បើគ្មានកិច្ចសន្យាពិសេសទេ លុះត្រាតែភាគីម្ខាងមិនបានធ្វើការផ្តល់តាវកាលិកទេ ទើបភាគីម្ខាងទៀតនៃកិច្ចសន្យា អាចមិនផ្តល់តាវកាលិករបស់ខ្លួនបាន។
v  សិទ្ធិរំលាយកិច្ចសន្យារបស់ទាយក
            ទាយកនៃប្រទានកម្មដែលមានភ្ជាប់បន្ទុក អាចរំលាយកិច្ចសន្យាប្រទានកម្មដែលមានភ្ជាប់បន្ទុកនោះ តាមបញ្ញត្តិនៃការរំលាយកិច្ចសន្យាបាន នៅក្នុងករណីដែលភាគីម្ខាងទៀតមិនបានអនុវត្តបន្ទុក។ ដូចនេះប្រទានកម្មដែលមានភ្ជាប់នូវបន្ទុក គឺជាប្រទានកម្មដែលបដិគ្គាហក ទទួលបន្ទុកនូវករណីយកិច្ចផ្តល់តាវកាលិកជាក់លាក់មួយ។ ប៉ុន្តែដោយសារប្រទានកម្មដែលមានភ្ជាប់បន្ទុកនៅតែជាកិច្ចសន្យាដែលមិនយកតម្លៃថ្នូរ ករណីយកិច្ចផ្តល់តាវកាលិករបស់បដិគ្គាហក ត្រូវទាយក។ នៅក្នុងប្រទានកម្មដែលមានភ្ជាប់បន្ទុក ភាគីទាំងពីរទទួលបន្ទុកនូវករណីយកិច្ចក្នុងការផ្តល់តាវកាលិក ហេតុដូច្នេះ បញ្ញាត្តិទាំងឡាយដែលទាក់ទងនឹងកិច្ចសន្យាអញ្ញមញ្ញ(កិច្ចសន្យាដែលមានភាគីមានបន្ទុកបំពេញកាតព្វកិច្ច ទៅវិញទៅមក ) អាចយកមកអនុវត្តដូចគ្នាបានផងដែរ។
                                    ង. ប្រទានកម្មដោយមូលហេតុមរណៈភាពរបស់ទាយក
            ប្រទានកម្មដែលបង្កើតនូវអានុភាព ដោយសារមរណភាពរបស់ទាយក ហៅថាប្រទានកម្មមូលហេតុមរណភាព[24]។ មានន័យថា លុះត្រាតែទាយក បានទទួលនូវមរណភាពហើយ ទើបអានអនុវត្តនូវប្រទានកម្មនោះបាន។ ប្រទានកម្មដោយមូលហេតុមរណភាព​ គឺជាប្រទានកម្មដែលយកមរណភាពរបស់ទាយកមកធ្វើជាល័ក្ខខណ្ឌ បង្កើតនូវអានុភាពតាមរយៈកិច្ចសន្យាដែលទាយកនោះបានធ្វើជាមួយបដិគ្កាហកនៅក្នុងអំឡុងពេលដែលទាយករស់នៅ។ ប្រទានកម្មដោយមូលហេតុមរណភាពគឺស្រដៀងគ្នាទៅនឹង អច្ច័យទានត្រង់ថា មិនមានការផ្លាស់ប្តូរស្ថានភាពទ្រព្យសម្បត្តិ នៅក្នុងអំឡុងពេលដែលទាយករស់នៅ ហើយទ្រព្យសម្បត្តិដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់សត្តិជនត្រូវបានថយចុះនៅពេលដែលសត្តិកម្មចាប់ផ្តើម នៅពេលដែលមតកជនទទួលមរណភាព។



សេចក្តីសន្និដ្ឋាន

ដូចនេះយើងអាចសន្និដ្ឋានបានថាប្រទានកម្ម ​គឺជាប្រភេទ​កិច្ចសន្យា​ដែល​ជន​ម្នាក់​ហៅថា​អ្នក​ឲ្យ ឬ​ទាយក​ផ្ទេរ​នូវ​កម្មសិទ្ធិ​នៃ​ទ្រព្យសម្បត្តិ​របស់ខ្លួន​ឲ្យទៅ​ជន​ម្នាក់ទៀត​ហៅថា​អ្នកទទួល ឬ​បដិគ្គាហក​ដែល​ព្រម​ទួល​យក​ទ្រព្យ​នោះ​។ ម្យ៉ាងវិញទៀត​ប្រទានកម្ម គឺជាកិច្ចសន្យាដែលតម្រូឲ្យមានការព្រមព្រៀងរវាងទាយក និងបដិគ្គាហក ហើយសន្យាប្រទានកម្មនេះអាចត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយគ្រាន់តែមានការព្រមព្រៀងរវាងគូភាគីប៉ុណ្ណោះ មានន័យថាអាចធ្វើឡើងតាមរយៈលាយលក្ខណ៍អក្សរ ឬតាមរយៈផ្ទាល់មាត់ក៏បាន ក៏ប៉ុន្តែនៅក្នុងករណីនៃកិច្ចសន្យាប្រទានកម្មអចលនវត្ថុ វានឹងមានអានុភាពលុះត្រាតែបានធ្វើលិខិតយថាភូត ឬប្រទានកម្ម​អចលនវត្ថុ​មិនអាច​ត្រូវបាន​ជំទាស់​ពី​តតិយជន​បាន លុះត្រាតែ​ប្រទានកម្ម​នោះ​ត្រូវបាន​ធ្វើជា​លាយលក្ខណ៍អក្ស​រ​តាម​ទម្រង់​ លិខិតយថាភូត ហើយ​ត្រូវបាន​ចុះបញ្ជី​នៅ​អង្គភាព​សុរិយោដី​។ ​ ដូចនេះយើងអាចសន្នដ្ឋានបានថាការធ្វើប្រទានកម្មតាមរយៈទម្រង់ជាលាយល័ក្ខអក្សរ គឺជាការសម្រេចចិត្តយ៉ាងប្រុងប្រយ័ត្នមួយរបស់ទាយកនៅមុនពេលសម្រេចចិត្តធ្វើប្រទានកម្ម។ ម៉្យាងទៀតបដិគ្គាហកក៏អាចមានសិទ្ធិបង្ខំឲ្យទាយកអនុវត្តនូវប្រទានកម្ម ដែលខ្លួនបានធ្វើនោះដែរ។ ចំណែកការធ្វើប្រទានកម្មដោយផ្ទាល់មាត់ គឺមិនទាន់អាចបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់អំពីការសម្រេចចិត្តយ៉ាងត្រឹមត្រូវអំពីទាយកទេ។ ចំណេកឯការលុបចោលប្រទានកម្មដោយសារមូលហេតុដូចជាមិនធ្វើជាលាយលក្ខអក្សរ អំពើរំលោភទំនុកចិត្ត ភាពទីទ័លក្ររបស់ទាយក។
            ដូចនេះយើងអាចសន្និដ្ឋានជារួមបានថាកិច្ចសន្យាប្រទានកម្ម វាមានលក្ខណៈស្រដៀងទៅនឹងកិច្ចសន្យាទូទៅផងដែរ ពោលគឺគោរពតាមលក្ខខណ្ឌគ្រិះ និងទម្រង់ដូចគ្នា។





ឧបសម្ព័ន្ធ
ច្បាប់ភូមិបាល ឆ្នាំ២០០១

ផ្នែក​ទី ៤ : អំពី​លទ្ធកម្ម​ដោយ​ប្រទានកម្ម​
មាត្រា ៨០ .ប្រទានកម្ម​គឺជា​កិច្ចសន្យា​ដែល​ជន​ម្នាក់​ហៅថា​អ្នក​អោយ ឬ​ទាយក​ផ្ទេរ​នូវ​កម្មសិទ្ធិ​នៃ​ទ្រព្យ​របស់ខ្លួន​ឱ្យទៅ​ជន​ម្នាក់ទៀត​ហៅថា​ អ្នកទទួល ឬ​បដិគ្គាហក​ដែល​ព្រម​ទួល​យក​ទ្រព្យ​នោះ​។ ​
មាត្រា ៨១ .ប្រទានកម្ម​អចលនវត្ថុ​មិនអាច​ត្រូវបាន​ជំទាស់​ពី​តតិយជន​បាន លុះត្រាតែ​ប្រទានកម្ម​នោះ​ត្រូវបាន​ធ្វើជា​លាយលក្ខណ៍អក្ស​រ​តាម​ទម្រង់​ លិខិតយថាភូត ហើយ​ត្រូវបាន​ចុះបញ្ជី​នៅ​អង្គភាព​សុរិយោដី​។ ​
មាត្រា ៨២ .អចលនវត្ថុ​អាចជា​កម្មវត្ថុ​នៃ​ប្រទានកម្ម​រវាង​អ្នក​នៅរស់​ឬ​ ប្រទានកម្ម​ដោយហេតុ​មរណៈ​ឬ​អ​ច្ច​យ​ទាន​។ ប្រសិនបើជា​ប្រទានកម្ម​ទៅវិញទៅមក ប្រតិបត្តិការ​នេះ​បង្កើតបានជា​ការប្ដូរ​។ ​
មាត្រា ៨៣ .រដ្ឋ​អាចធ្វើ​អំណោយ​ជា​អចលនវត្ថុ​ចំពោះតែ​រូបវន្តបុគ្គល​ដោយ​ហេតុផល​ សង្គមកិច្ច ដើម្បីឱ្យ​ស្នាក់នៅ​ឬ​ដាំ​ដំណាំ​ចិញ្ចឹមជីវិត​។ តម្លៃ​អចលនវត្ថុ​ដែល​ផ្ដល់ឱ្យ​ត្រូវបាន​កំណត់​សមស្រប​ទៅនឹង​គោលដៅ​ណាមួយ​ដែល ​ចង់បាន​និង​មិន​អនុញ្ញាតឱ្យ​កេង​យក​កំរៃ​ឬ​ធ្វើ​មានបាន​មិន​ស្របទៅនឹង​ កំរិតជីវភាព​សង្គម​នៃ​អ្នកទទួល​។ ​ប្រទានកម្ម​ដែល​រដ្ឋ​បានធ្វើ​ពីមុន​មកហើយ​មិនអាច​សើរើ​បានឡើយ​។ ​
  

ឯកសារយោង
  1. ក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ ២០០៧
  2. សេចក្តីពន្យល់ក្រមរដ្ឋប្បវេណីរបស់ JICA ឆ្នាំ ២០១២
  3. សេចក្តីកំណត់មាត្រានីមួយៗ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ ២០១០
  4. ច្បាប់ភូមិបាល ឆ្នាំ ២០០១
  5. សន្ទានុក្រមពាក្យច្បាប់ ខ្មែរ-អង់គ្លេស-បារាំង ផ្នែករដ្ឋប្បវេណី និងផ្នែកនីតិវិធីរដ្ឋប្បវេណី ដែលត្រូវបានរៀបចំឡើងដោយ គណៈកម្មការបណ្ឌិតសភាទទួលបន្ទុកអនុម័តពាក្យច្បាប់ និងបោះពុម្ពដោយទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនៅឆ្នាំ ២០០៧ ។
  6. អៀង សំណាង, នីតិកិច្ចសន្យាពិសេស៖ ភាគ១ បោះពុម្ពលើកទី១ ឆ្នាំ២០១៤។
  7. មេធាវី ចាត សូវីរៈ, មេរៀននីតិកិច្ចសន្យាពិសេស ៖ បោះពុម្ពឆ្នាំ២០១៣។


[1] មាត្រា ៥៦៩ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ២០០៧ និងសន្ទានុក្រមនៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីលេខ៩៩
[2] មាត្រា ៨០ នៃច្បាប់ភូមិបាលឆ្នាំ២០០១
[3] មាត្រា ១២៩៥ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីសង្គមចាស់
[4] មាត្រា ១២៩៧ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីសង្គមចាស់
[5] អៀង សំណាង, នីតិកិច្ចសន្យាពិសេសវគ្គ ១៖បោះពុម្ភលើកទី១ ឆ្នាំ២០១៤,ទំព័រទី ២៩។
[6] មាត្រា ៣៣៦ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ​២០០៧
[7] មាត្រា ៣៤០ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ​២០០៧
[8] មាត្រា ៣៤៥ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ២០០៧
[9] មាត្រា ៣៣៦ កថាខណ្ឌទី២នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ២០០៧
[10]សូមមើលមាត្រា ៥៦៩, មាត្រា ៣៣៦ កថាខណ្ឌទី ២ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ២០០៧
[11] មាត្រា ៨១ នៃច្បាប់ភូមិបាលឆ្នាំ២០០១
[12] មាត្រា ១៣៣ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ២០០៧
[13] មាត្រា ១៣៤ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ២០០៧
[14] មាត្រា ១៣៥ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ២០០៧
[15] មាត្រា ១៦០ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ២០០៧
[16] មាត្រា ១៨៧ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ២០០៧
[17] មាត្រា៥៧០ វាក្យខណ្ឌទី១នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ២០០៧
[18] មាត្រា៥៧០ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ២០០៧
[19] មាត្រា៥៧១ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ២០០៧
[20] មាត្រា៥៧២ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ២០០៧
[21] មាត្រា៥៧៣ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ២០០៧
[22] មាត្រា៥៧៤ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ២០០៧
[23] មាត្រា៥៧៥ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ២០០៧
[24] មាត្រា៥៧៧ កថាខណ្ឌទី១ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ២០០៧

No comments:

Post a Comment

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

ផ្ទាំងពាណិជ្ជកម្ម